Κάποιες φορές η κοινωνική έρευνα σου βγαίνει από το πουθενά. Έκανα ένα ας πούμε "τεστ" χτες. Σχετικά με την ιστορία με το γνωστό αφρώδες ρόφημα. Εκεί που υπήρχε "δεν ξέρω ποιανού είναι" , πήγα και τους το είπα. Ξερά και εγκάθετα είναι η αλήθεια, αλλά δεν είχα όρεξη για σάλτσες. Οι περισσότερες αντιδράσεις καλές. Περισσότερο ήθελα να δω τις άλλες. Και τις είδα.
Αυτά που με προβλημάτισαν κυρίως ήταν απόψεις τύπου:
"Δεν πρέπει να υπάρχουν καθόλου πνευματικά δικαιώματα"
και
"Όταν κάτι μου έρχεται ανώνυμα με e-mail, μπορώ να το κάνω ότι θέλω"
Εκείνο που μου ήρθε εκείνη την ώρα στο μυαλό, (στο ποιό...; Α χα χα χα χα...) ήταν ας καθήσει κάποιος καμιά διετία να γράψει ένα βιβλίο, ας το εκτυπώσει κι ας βγει να το μοιράζει τζάμπα στο δρόμο. Α ναι, και να μου στείλει και σε ανώνυμο e-mail το Σιλμαρίλλιον, χωρίς συγγραφέα παρακαλώ, γιατί θέλω να το αναρτήσω...
Τα "εμ κερατάς, εμ δαρμένος" και "φωνάζει ο κλέφτης για να φύγει ο νοικοκύρης" τα ξέρετε; Ε κάπως έτσι το σκηνικό.
Συγκεκριμένα για το δικό μου κειμενάκι ψιλοχέστηκα. Μια παρωδία ήταν στην τελική, μια βλακειούλα και μισή. Με εκνευρίζει ώρες ώρες το γεγονός, αλλά μέχρι εκεί. Όμως διαβάζω και ιστολόγια με ποιήματα, ιστορίες ή μουσική, γραμμένα από τους ίδιους τους bloggers, ιστολόγια με αξιόλογο περιεχόμενο, και τρομάζω λίγο στην ιδέα οτι ο κάθε έξυπνος μπορεί να ξεπατικώσει ότι θέλει και μετά να σου ζητάει και τα ρέστα. Έχουμε στη διάθεσή μας ένα εκπληκτικό μέσο προς χρήση και οι ίδιοι κάνουμε κατάχρηση. Δε μ' αρέσει.
Γράφω ότι γράφω. Σοβαρά ή αστεία. Έξυπνα ή ηλίθια. Ότι και να είναι, είναι οι σκέψεις μου. Και οι σκέψεις όταν τις μοιράζεσαι προκαλούν ερεθίσματα. Και απόψεις. Θέλω να ξέρω ποιές είναι αυτές οι απόψεις, εγώ προσωπικά, εδώ, τόσο παράλογο είναι;
Γενικά δεν ξέρω πού θα με πάει το ζήτημα. Βλέπω οτι πλέον δε γράφω ελεύθερα. Κωλώνω. Όχι λογοκρίνομαι. Το χω ξεπεράσει ήδη αυτό το στάδιο. Δεν αλλάζω ένα δυο πραμματάκια για να είναι κάτι πιο politically correct. Απλά δεν αναρτώ καθόλου. Και πλέον δεν έχει πλάκα. Είχα ξεκινήσει να γράφω μια ιστορία και ήθελα να την αναρτήσω. Δε νομίζω οτι το θέλω πια. Ήθελα να βάλω και μουσική, κάτι δικό μου. Τώρα θέλω να την κρατήσω για τον εαυτό μου.
Το μόνο που μου μένει να γράφω είναι χαζομάρες που δεν αφορούν κανέναν, "σήμερα ξύπνησα στις 8:00, έφαγα ένα τοστ και ήπια ένα ποτήρι γάλα." Ποιό το νόημα; Πλέον δεν ξέρω... Να το συνεχίσω; Να το παρατήσω; Ή κάθε φορά που θέλω να αναρτήσω κάτι, να το εκτυπώνω, να το βάζω σ' ένα φάκελο και να το πηγαίνω για σφραγίδα ταχυδρομίου; Κουράστηκα κιόλας λίγο, για να πω την αμαρτία μου, και αυτό δε βοηθάει. Δεν ξέρω... Θα δείξει.
Το καλό με όλη αυτή την ιστορία είναι οτι κάθησα και έψαξα λίγο το θέμα περί ιδιοκτησίας πνευματικού έργου. Δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο κατάλαβα αυτά που διάβασα, πάντως θέλω να εστιάσω κυρίως σε δύο σημεία. Αν κάποιος έχει νομικές γνώσεις επί του θέματος ή γνωρίζει κάτι παραπάνω γενικά, ας αφήσει ένα σχόλιο.
Πρώτον: Τα πνευματικά δικαιώματα, λέει, κατοχυρώνονται αυτόματα, ο δημιουργός δεν χρειάζεται να προβεί σε συγκεκριμένη διαδικασία. Η αντιγραφή και αναδημοσίευση απαγορεύονται χωρίς τη συναίνεση του δημιουργού, αλλά αυτό αφορά μόνο την πρώτη παραχώρηση του δικαιώματος.
Εντάξει, όταν παραχωρείς μόνος σου τα δικαιώματα νομίζω οτι καταλαβαίνω πώς λειτουργεί αυτό. Αν μιλάμε για ξεπατίκωμα; Πρέπει να βρεις αυτόν που έκανε πρώτος την κλοπή; Ή κάτι τέτοιο...; Φέξε μου και γλίστρισα.
Και όταν μιλάμε για διαδίκτυο, πώς βρίσκεις τον αρχικό δημιουργό; Υπάρχει τρόπος να ελεγθούν οι αναρτήσεις χρονικά; Θεωρητικά φαντάζομαι πως ναι. Πρακτικά; Ο ιστός είναι τεράστιος, πόσος χρόνος θα χρειαστεί; Δύσκολο μου φαίνεται.
Το δεύτερο πάλι με βάζει σε άλλες σκέψεις:
Ο δημιουργός, λέει, έχει πάντοτε δικαίωμα μνείας του ονόματός του σε οποιαδήποτε αναπαραγωγή του έργου του.
Η απορία μου σχετικά με αυτό ήταν οτι από τη στιγμή που υπάρχει τέτοια ρύθμιση, είναι δυνατόν να επιτρέπεται σε κάποιον να κάνει την αναπαραγωγή από τη στιγμή που δεν είναι σε θέση να αναφέρει τον δημιουργό;
Το μόνο στο οποίο κατέληξα είναι οτι το όλο θέμα θέλει πολύ χρόνο, πολύ ψάξιμο και πολύ διάβασμα αν αποφασίσεις να ασχοληθείς.
Τι άλλο να πω, δεν ξέρω... Εύχομαι απλά σε όσους μας ομορφαίνουν τις μέρες με τις δημιουργίες του να μη χρειαστεί ποτέ να μπούνε σε τέτοιες διαδικασίες.
Καλό μας μήνα.
Αυτά που με προβλημάτισαν κυρίως ήταν απόψεις τύπου:
"Δεν πρέπει να υπάρχουν καθόλου πνευματικά δικαιώματα"
και
"Όταν κάτι μου έρχεται ανώνυμα με e-mail, μπορώ να το κάνω ότι θέλω"
Εκείνο που μου ήρθε εκείνη την ώρα στο μυαλό, (στο ποιό...; Α χα χα χα χα...) ήταν ας καθήσει κάποιος καμιά διετία να γράψει ένα βιβλίο, ας το εκτυπώσει κι ας βγει να το μοιράζει τζάμπα στο δρόμο. Α ναι, και να μου στείλει και σε ανώνυμο e-mail το Σιλμαρίλλιον, χωρίς συγγραφέα παρακαλώ, γιατί θέλω να το αναρτήσω...
Τα "εμ κερατάς, εμ δαρμένος" και "φωνάζει ο κλέφτης για να φύγει ο νοικοκύρης" τα ξέρετε; Ε κάπως έτσι το σκηνικό.
Συγκεκριμένα για το δικό μου κειμενάκι ψιλοχέστηκα. Μια παρωδία ήταν στην τελική, μια βλακειούλα και μισή. Με εκνευρίζει ώρες ώρες το γεγονός, αλλά μέχρι εκεί. Όμως διαβάζω και ιστολόγια με ποιήματα, ιστορίες ή μουσική, γραμμένα από τους ίδιους τους bloggers, ιστολόγια με αξιόλογο περιεχόμενο, και τρομάζω λίγο στην ιδέα οτι ο κάθε έξυπνος μπορεί να ξεπατικώσει ότι θέλει και μετά να σου ζητάει και τα ρέστα. Έχουμε στη διάθεσή μας ένα εκπληκτικό μέσο προς χρήση και οι ίδιοι κάνουμε κατάχρηση. Δε μ' αρέσει.
Γράφω ότι γράφω. Σοβαρά ή αστεία. Έξυπνα ή ηλίθια. Ότι και να είναι, είναι οι σκέψεις μου. Και οι σκέψεις όταν τις μοιράζεσαι προκαλούν ερεθίσματα. Και απόψεις. Θέλω να ξέρω ποιές είναι αυτές οι απόψεις, εγώ προσωπικά, εδώ, τόσο παράλογο είναι;
Γενικά δεν ξέρω πού θα με πάει το ζήτημα. Βλέπω οτι πλέον δε γράφω ελεύθερα. Κωλώνω. Όχι λογοκρίνομαι. Το χω ξεπεράσει ήδη αυτό το στάδιο. Δεν αλλάζω ένα δυο πραμματάκια για να είναι κάτι πιο politically correct. Απλά δεν αναρτώ καθόλου. Και πλέον δεν έχει πλάκα. Είχα ξεκινήσει να γράφω μια ιστορία και ήθελα να την αναρτήσω. Δε νομίζω οτι το θέλω πια. Ήθελα να βάλω και μουσική, κάτι δικό μου. Τώρα θέλω να την κρατήσω για τον εαυτό μου.
Το μόνο που μου μένει να γράφω είναι χαζομάρες που δεν αφορούν κανέναν, "σήμερα ξύπνησα στις 8:00, έφαγα ένα τοστ και ήπια ένα ποτήρι γάλα." Ποιό το νόημα; Πλέον δεν ξέρω... Να το συνεχίσω; Να το παρατήσω; Ή κάθε φορά που θέλω να αναρτήσω κάτι, να το εκτυπώνω, να το βάζω σ' ένα φάκελο και να το πηγαίνω για σφραγίδα ταχυδρομίου; Κουράστηκα κιόλας λίγο, για να πω την αμαρτία μου, και αυτό δε βοηθάει. Δεν ξέρω... Θα δείξει.
Το καλό με όλη αυτή την ιστορία είναι οτι κάθησα και έψαξα λίγο το θέμα περί ιδιοκτησίας πνευματικού έργου. Δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο κατάλαβα αυτά που διάβασα, πάντως θέλω να εστιάσω κυρίως σε δύο σημεία. Αν κάποιος έχει νομικές γνώσεις επί του θέματος ή γνωρίζει κάτι παραπάνω γενικά, ας αφήσει ένα σχόλιο.
Πρώτον: Τα πνευματικά δικαιώματα, λέει, κατοχυρώνονται αυτόματα, ο δημιουργός δεν χρειάζεται να προβεί σε συγκεκριμένη διαδικασία. Η αντιγραφή και αναδημοσίευση απαγορεύονται χωρίς τη συναίνεση του δημιουργού, αλλά αυτό αφορά μόνο την πρώτη παραχώρηση του δικαιώματος.
Εντάξει, όταν παραχωρείς μόνος σου τα δικαιώματα νομίζω οτι καταλαβαίνω πώς λειτουργεί αυτό. Αν μιλάμε για ξεπατίκωμα; Πρέπει να βρεις αυτόν που έκανε πρώτος την κλοπή; Ή κάτι τέτοιο...; Φέξε μου και γλίστρισα.
Και όταν μιλάμε για διαδίκτυο, πώς βρίσκεις τον αρχικό δημιουργό; Υπάρχει τρόπος να ελεγθούν οι αναρτήσεις χρονικά; Θεωρητικά φαντάζομαι πως ναι. Πρακτικά; Ο ιστός είναι τεράστιος, πόσος χρόνος θα χρειαστεί; Δύσκολο μου φαίνεται.
Το δεύτερο πάλι με βάζει σε άλλες σκέψεις:
Ο δημιουργός, λέει, έχει πάντοτε δικαίωμα μνείας του ονόματός του σε οποιαδήποτε αναπαραγωγή του έργου του.
Η απορία μου σχετικά με αυτό ήταν οτι από τη στιγμή που υπάρχει τέτοια ρύθμιση, είναι δυνατόν να επιτρέπεται σε κάποιον να κάνει την αναπαραγωγή από τη στιγμή που δεν είναι σε θέση να αναφέρει τον δημιουργό;
Το μόνο στο οποίο κατέληξα είναι οτι το όλο θέμα θέλει πολύ χρόνο, πολύ ψάξιμο και πολύ διάβασμα αν αποφασίσεις να ασχοληθείς.
Τι άλλο να πω, δεν ξέρω... Εύχομαι απλά σε όσους μας ομορφαίνουν τις μέρες με τις δημιουργίες του να μη χρειαστεί ποτέ να μπούνε σε τέτοιες διαδικασίες.
Καλό μας μήνα.
